میزان ضربه در اجرای حد

سوال:

با سلام بنده طلبه هستم می خواستم بدانم که جنس و اندازه شلاقی که با آن حد زده می شود چگونه تعیین می گردد و نیز قدرت بدنی مجری حد در میزان ضربه اثر دارد، آیا این ها در شرع تعیین شده یا نه؟

پاسخ:

شيخ‌ طوسي‌^(ره) در خصوص‌ كيفيت‌ ضرب‌ كه‌ شامل‌ جلد در حدود و تعزيرات‌ نيزمي شود، مي فرمايد: بايد زدن‌ بين‌ دو حالت‌ باشد، نه‌ آن‌ چنان‌ شديد باشد كه‌ موجب‌ قتل‌ مضروب‌ شود و نه‌ آن چنان‌ آرام‌ باشد كه‌ اثري‌ در منع‌ وي‌ از گناه‌ نداشته‌ باشد. هنگام‌ زدن‌ دست‌ را آن‌ قدر بالا نبرد كه‌ زير بغل‌ وي آشكار گردد و آن‌ اندازه‌ پايين‌ نگيرد كه‌ مضروب‌ احساس‌ درد نكند. ايشان‌ براي‌ استدلال‌ كلام‌ خود به‌ دوروايت‌ از اميرالمؤمنين‌ (ع ) اشاره‌ كرده اند:

1- علي‌ (علیه السلام ): «ضرب‌ بين‌ ضربين‌ و سوط بين‌ سوطين » زدن‌ متوسط باشد و شلاق‌ نيز متوسط باشد (نه زياد زبر و خشن‌ و نه‌ بسيار نرم)

2- روي‌ عن‌ علي‌ (علیه السلام )و ابن‌ مسعود و غيرهم … انهم‌ قالوا: «لايرفع‌ يده‌ في‌ الضرب‌ حتي‌ يري‌ بياض‌ ابطه » در موقع‌ زدن‌ آن‌ قدر دست‌ خود را بالا نبرد كه‌ سفيدي‌ زير بغل‌ وي‌ آشكار گردد.[1]

برای دریافت پاسخ تفصیلی و تحقیقی می توانید به منابع زیر مراجعه فرمایید:

الف) منابع شیعه:

1.استفتائات حضرت امام^(ره) جلد سوم و گنجینه استفتائات قضائی مرکز تحقیقات فقهی قم ( سوالات شماره کد: 10993 ،10994 )

2.التحقیق فی کلمات القرآن الحکیم جلد پنجم ص260 به بعد.

3.مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری جلد اول چاپ دوم ص243 به بعد.

4.انوار الفقاهه آیت الله مکارم شیرازی کتاب الحدود و التعزیرات جلد اول ص 421 به بعد.

5.فقه الحدود و التعزیرات آیت الله موسوی اردبیلی جلد اول ص624 به بعد و جلد دوم ص628 به بعد.

6.دراسات فی ولایه الفقیه فی الدوله الاسلامیه جلد دوم ص408 به بعد و یا مبانی فقهی حکومت اسلامی جلد سوم ص616 به بعد.

7.استفتائات جدید آیت الله مکارم شیرازی جلد دوم ص357 به بعد و ص 487 و جلد سوم ص360 و ص271 و یا الفتاوی الجدیده آیت الله مکارم شیرازی جلد دوم ص379 به بعد و جلد سوم ص330 و ص331.

8.الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل البیت علیهم السلام جلد پنجم ص26 به بعد و ص 49.

9. السرائر الحاوی تحریر الفتاوی و المستطرفات جلد سوم ص 438.

ب) منابع اهل سنت:

1.معالم القربه فی احکام الحسبه ص277.

2.التشریع الجنائی فی الاسلام عبدالقادر عوده جلد سوم باب 2 ص489 ذیل عنوان 553 فی کیفیه التنفیذ فی الجلد.

3.الاحکام السلطانیه جلد دوم ص238 و ص239.

4.تفسیر القرآن للعثیمین جلد پنجم ص16.

5.تبیین الحقایق فی شرح کز الدقائق کتاب الجنایات جلد هشتم ص411 به بعد.

6.شرح مختصر خلیل للخرشی جلد بیست سوم ص434.

7.منح الجلیل شرح مختصر خلیل جلد بیستم ص140.

8.شرح منتهی الارادات جلد یازدهم ص82.

ج) منابع حقوقی:

1. مواد مرتبط از قانون مجازات اسلامی.

2. آیین نامه نحوه اجرای احکام قصاص، رجم، قتل، صلب، اعدام و شلاق موضوع ماده 293 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1382.