موضوع‌شناسی بانک خون بندناف از منظر فقهی و حقوقی

چکیده

خون بند ناف، یكی از منابع غنی سلول‌های بنیادی خون‌ساز است و استفاده از آن برای پیوند سلول‌های بنیادی در اولویت قرار دارد؛ ولی چون از این طریق استفاده نمی‌شود، با بهره‌گیری از سلول‌های بنیادی مغز استخوان جبران می‌گردد. افزون بر این، سلول‌های بنیادی خون بند ناف از مزایای فراوانی برخوردارند كه استفاده از آن را بر دیگر منابع سلول‌های بنیادی مقدّم می‌دارد. كشف وجود سلول‌های بنیادی فراوان در خون بند ناف و نیاز برای ذخیره‌سازی آن، موجب شكل‌گیری بانك‌های ذخیره خون بند ناف گردیده و برای تعیین احكام فقهی آن، نیازمند موضوع‌شناسی دقیق و بررسی‌های جدید می‌باشد.

در این نوشتار به بررسی تعاریف، تاریخچه، شیوه‌های تهیه خون بند ناف، سیستم نگهداری خون بند ناف در بانك، كاربردهای آن و احكام فقهی آن خواهيم پرداخت و این نتیجه حاصل می‌گردد كه شناسایی دقیق موضوع یك پدیده‌ی نوپیدا می‌تواند راه را برای استنباط دقیق احکام آن بگشاید و فقیهان را در اجتهاد ژرف‌اندیشانه یاری بخشد.

امروزه با پیشرفت دانش پزشکی، خون بند ناف و بانک‌های مرتبط با آن از گستره‌ی موضوع‌شناسی وسیعی برخوردارند.

خون بند ناف پس از تهیه، دارای ارزش و مالیت فراوان خواهد بود. از این رو خرید و فروش آن دارای اعتبار و امضای شارع قرار می‌گیرد، نجاست یا دگر عناوین منطبق شده نمی‌تواند از ارزش آن بكاهد و آن را به شیء بی‌ارزش و غیر قابل معامله تبدیل نماید. امّا تصرّف پدر در آن باید بر اساس مصلحت طفل صورت پذیرد و در مواردی كه فروش آن برای طفل زیانبار باشد، تصرّف و بیع خون بند ناف نافذ نخواهد بود. اعراض اولیای طفل سبب می‌شود تا پزشك یا كادر مربوطه بتوانند اقدام به جمع‌آوری و ذخیره‌سازی خون بند ناف نمایند.

واژگان كلیدی: خون بند ناف، سلول‌های بنیادی، بانك خون بند ناف، احكام فقهی خون بند ناف.