شامگاه دوشنبه 29 فروردین 1401 مقارن با شانزدهم ماه مبارک رمضان نشست علمی با موضوع حکم حاکم به ثبوت هلال با ارائه حضرت آیة الله محسن فقیهی و همچنین حجةالاسلام و المسلمین استاد رضا مختاری رئیس موسسه کتابشناسی شیعه با حضور اساتید درس خارج حوزه ی علمیه قم با همکاری انجمن اصول فقه در موسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار گردید.
آیةالله فقیهی با اشاره به اینکه مبنای ما در بحث ولایت فقیه در این مسأله اثر گذار است بیان کردند که اگر قائل به ولایت فقیه شدیم حکم حاکم را نافذ می دانیم و در غیر این صورت نیز مسأله باید مورد بررسی قرار گیرد.از آن جا که نظر مشهور قدما در نظر علمایی همچون مرحوم آیة الله بروجردی،امام خمینی،آیةالله گلپایگانی،آیة الله اراکی،آیةالله مرتضی حایری از آن جهت که اولا جابر ضعف سند است و ثانیا مخالفت با فهم مشهور امر ساده ای نیست،بسیار حائز اهمیت است،باید دید آیا در بحث رؤیت هلال می توان از قدمای اصحاب نظریه ای یافت که قائل به نفوذ حکم حاکم بودند یا خیر؟
ایشان با نقل اقوال قدمای اصحاب همچون شیخ صدوق در من لایحضره الفقیه جلد 2 ص127،صاحب دعائم الاسلام جلد1 ص272،شیخ طوسی در خلاف جلد2 ص204،مرحوم کلینی در کافی شریف با نقل مقبوله ی عمر بن حنظله،مرحوم صدوق در کمال الدین،مرحوم صاحب جواهر در جواهر الکلام جلد8 ص689، و همچنین با طرح نظر بعضی علمای معاصر همچون مرحوم آیت الله سیدعبدالاعلی سبزواری و مرحوم آیت الله سید محسن حکیم،نفوذ حکم حاکم را در مسأله رؤیت هلال بین آنان اجماعی دانست.
و همچنین با طرح سیره مستمره بزرگان و بیان روایاتی من جمله مقبوله عمر بن حنظله،توقیع شریف در کتاب کمال الدین و مشهوره ابی خدیجه،این نظریه را تأیید کردند.
ایشان بیان کردند که اعتبار حکم حاکم از نظر ایشان از دو راه قابل پذیرش است؛یا از باب ولایت فقیه و یا از باب امور حسبیه در جایی که حکومت تحقق خارجی پیدا کرده است. و برای تأیید راه دوم عبارتی از مرحوم محقق خوئی نقل کردند.
در پایان ایشان با بیان برخی مفاسد عدم پذیرش حکم حاکم من جمله ایجاد اختلاف در جامعه،تضعیف نظام و اسلام و… ضرروت پذیرش این نظریه را تبیین کردند.
در ادامه حجةالاسلام والمسلمین رضا مختاری رئیس مؤسسه کتابشناسی شیعه با بیان برخی مفاسد اختلاف در مسئله رؤیت هلال، آن را زیبنده ندانستند و افزودند هدف از برگزاری این نشست که ان شاءالله ادامه خواهد داشت زمینه سازی برای ایجاد وحدت نظر است.
در ادامه ایشان با بیان اهمیت بررسی تطور تاریخی هر فرع فقهی در کلام بزرگانی چون استاد شهید آیةالله مطهری به بررسی اجمالی سیر تاریخی مسأله رؤیت هلال از قرن چهارم تا زمان معاصر پرداختند.
در خاتمه ی نشست اساتید حاضر در جلسه نکات و نظرات خود در مسأله ی رؤیت هلال و نفوذ حکم حاکم را بیان فرمودند.
